แนวคิด-ปรัชญา

พระราชพิธีพืชมงคลและจรดพระนังคัลแรกนาขวัญถูกปรับเปลี่ยนรูปแบบและความหมายตามนาฏกรรมของรัฐในแต่ละยุค บางช่วงเน้นประชาชน บางช่วงใช้เป็นเครื่องมือทางการเมือง สะท้อนการเปลี่ยนแปลงบทบาทและความสำคัญของพระราชพิธีในสังคมไทย

แนวคิดราษฎรของปรีดี พนมยงค์ โดยได้เปรียบเทียบกับแนวคิดราษฎรก่อนและหลังการอภิวัฒน์สยาม และแสดงให้เห็นว่าราษฎรของปรีดีมีความเชื่อมโยงกับการที่ราษฎรมีสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค และภราดรภาพซึ่งแตกต่างจากแนวคิดราษฎรก่อนการอภิวัฒน์

PRIDI Interview ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ชวนพูดคุยเกี่ยวกับกระบวนการเลือก สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ปี 2567 ที่กำลังจะมาถึง มีจุดเด่นและข้อท้าทาย พยายามทำให้เกิดความเป็นกลางแต่มีความซับซ้อน เชิญชวนประชาชนมีส่วนร่วมเพื่อได้ ส.ว.ตัวแทนที่แท้จริง

ความสำคัญของการฝึกอบรมนิสัยพลเมือง ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของความเจริญรุ่งเรืองของประเทศ โดยเสนอให้ประเทศไทยจัดทำแผนฝึกอบรมนิสัยที่พึงประสงค์อย่างเป็นระบบและจริงจัง แม้จะต้องใช้เวลา

โครงสร้างแรงงานไทยเปลี่ยนจากเกษตรกรรมสู่อุตสาหกรรมและบริการ ส่งผลให้จิตสำนึกร่วมของแรงงานเสื่อมถอย แต่มีสหภาพแรงงานรุ่นใหม่เกิดขึ้น สร้างโอกาสเปลี่ยนแปลงเพื่อประโยชน์แรงงานในอนาคต

ปรีดี พนมยงค์ วิพากษ์วิจารณ์ร่างรัฐธรรมนูญ 2517 ว่ายังไม่สอดคล้องกับหลักประชาธิปไตย เสนอให้ประชาชนเลือกวุฒิสภา รัฐสภาควบคุมการส่งกำลังทหารเข้า-ออกประเทศ พร้อมเสนอแนวคิดให้พระมหากษัตริย์อยู่เหนือการเมือง

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เน้นย้ำถึงความสำคัญของการยึดมั่นในความจริงและความซื่อสัตย์ ซึ่งเป็นคุณสมบัติพื้นฐานของมนุษยภาพ การหลีกเลี่ยงความจริงและการหลอกลวงจะนำไปสู่ความไม่สงบสุขและปัญหาในสังคม

บทความนี้อธิบายความหมายของศัพท์ไทย "ปฏิวัติ" "อภิวัฒน์" และ "วิวัฒน์" ตามทัศนะของปรีดี พนมยงค์ โดยเสนอให้ใช้ "อภิวัฒน์" แทน "Revolution" และ "วิวัฒน์" แทน "Evolution" พร้อมยกแนวคิดเลนินเรื่องวิธีสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคม ซึ่งไม่ควรเป็นแนวทางตายตัว

เค้าโครงเศรษฐกิจของอาจารย์ปรีดี พนมยงค์ ต้องการปฏิรูปการกระจายการถือครองที่ดินแต่ถูกต่อต้าน ส่งผลให้โครงสร้างการถือครองที่ดินในไทยยังคงเหลื่อมล้ำสูงจนถึงปัจจุบัน แม้แนวคิดบางส่วนได้นำมาปฏิบัติในภายหลัง

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีส่วนสำคัญในการพระราชทานรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2475 โดยมิได้ทรงถูกบังคับ แต่ทรงเต็มพระทัยและมีส่วนร่วมในการยกร่าง รวมทั้งทรงซ้อมพิธีการด้วยพระองค์เอง ผู้แทนราษฎรชั่วคราวที่ร่วมพิจารณาประกอบด้วยเชื้อพระวงศ์และผู้มีบรรดาศักดิ์ แสดงถึงการยอมรับจากทุกฝ่าย